गाजा । इजरायल र हमासबीच बहुप्रतीक्षित युद्धविराम लागू भएपछि शुक्रबार बिहान इजरायली सेनाले गाजाका केही क्षेत्रबाट आफ्ना फौजहरू आंशिक रूपमा फिर्ता गरेको छ। इजरायली सेनाले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “हामीले सहमति भएका स्थानहरूमा फौजलाई नयाँ तैनाथी रेखामा सारिरहेका छौँ।” तर, इजरायलले अझै पनि गाजा पट्टीको करिब आधा भागमा नियन्त्रण कायम राखेको बताइएको छ।

युद्धविराम अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको पहलमा तयार गरिएको बन्दी फिर्ता सम्झौताको पहिलो चरण अन्तर्गत बिहीबार राति लागू भएको हो। इजरायली क्याबिनेटले सम्झौताका प्रारम्भिक प्रावधानहरू अनुमोदन गरेपछि युद्धविराम औपचारिक रूपमा सुरु भएको थियो। बाँकी चरणका लागि छलफल जारी छ।

सम्झौताअनुसार, हमासले सोमबार दिउँसो १२:०० बजेसम्म सबै इजरायली बन्दीहरू — जसमा २० जना जीवित र २८ जनासम्मका शव रहेका मानिन्छ — फिर्ता गर्नेछ। यसको बदलामा, इजरायलले २५० जना प्यालेस्टिनी बन्दीहरू, जसमा धेरैजना आजीवन कारावास भोगिरहेका छन्, रिहा गर्ने सहमति भएको छ।

युद्धविरामका सर्तअनुसार, गाजाका सर्वसाधारणका लागि अत्यावश्यक मानवीय सहायता प्रवेश सुनिश्चित गर्नुपर्नेछ। शुक्रबारदेखि दैनिक करिब ६०० वटा सहायता ट्रकहरू गाजामा प्रवेश गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। यद्यपि सहायता वितरणको प्रक्रिया र प्राथमिकताबारे विवरण अझै स्पष्ट गरिएको छैन।

संयुक्त राष्ट्रका अनुसार, गत अगस्टमा गाजाको केही भागमा अनिकाल (famine) को घोषणा गरिएको थियो, जहाँ करिब ५ लाखभन्दा बढी मानिसहरू ‘विनाशकारी अवस्थाको सामना’ गरिरहेका थिए। सहायता वितरणले तत्कालीन संकट कम गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

यसैबीच, अमेरिकी रक्षा अधिकारीहरूले मध्यपूर्वमा रहेका करिब २०० अमेरिकी सैनिकहरूलाई इजरायलमा सारिने बताएका छन्। ती सैनिकहरू युद्धविरामको कार्यान्वयन र निगरानीमा सहयोग गर्नेछन्। इजरायली सेनाले आफ्ना फौजहरूलाई “नयाँ तैनाथी रेखा” मा सारिएको जनाएको छ, जसलाई अमेरिकी विशेष दूतले “पहेँलो रेखा (Yellow Line)” भनेर उल्लेख गरेका छन्।

अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषकहरूका अनुसार, यो युद्धविरामले मध्यपूर्वको तनाव घटाउने पहिलो ठोस संकेत दिन सक्छ, यद्यपि स्थायी शान्तिको बाटो अझै कठिन छ।