काठमाडौँ । देशका विभिन्न भू–भागमा सक्रिय ‘मोन्था चक्रवात’ को प्रभावका कारण आजदेखि बाढीको जोखिम तीव्र रूपमा बढेको बाढी पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ। महाशाखाका अनुसार विशेषगरी कोशी, मधेस र बागमती प्रदेशका अधिकांश नदीहरूमा पानीको बहाव उल्लेख्य रूपमा बढ्ने देखिएको छ।

महाशाखाले आजदेखि आगामी तीन दिनसम्म निरन्तर पानीको बहाव बढ्दो रहने चेतावनी दिँदै, नदी तटीय क्षेत्रमा बसोबास गर्ने समुदायहरूलाई अत्यन्त सावधान र तयार रहन अनुरोध गरेको छ।

“मोन्था चक्रवातको असरका कारण वायुमण्डलीय गतिविधि तीव्र बनेको छ। त्यसको प्रत्यक्ष प्रभावका रूपमा धेरै नदीमा आकस्मिक बाढी आउन सक्छ,”— बाढी पूर्वानुमान महाशाखा।

आज ताप्लेजुङ, संखुवासभा, सोलुखुम्बु, तेह्रथुम, पाँचथर, ओखलढुङ्गा, खोटाङ, भोजपुर, धनकुटा, इलाम, झापा, मोरङ, सुनसरी, उदयपुर, पर्सा, बारा, रौतहट, सर्लाही, धनुषा, महोत्तरी, सिराहा, सप्तरी, सिन्धुली, रामेछाप, काभ्रेपलान्चोक, ललितपुर, भक्तपुर, मकवानपुर, चितवन, नवलपरासी पूर्व–पश्चिम, रुपन्देही र कपिलवस्तुका स–साना नदी तथा खोल्सामा आकस्मिक बाढी आउन सक्ने महाशाखाले जनाएको छ।

विशेषगरी कोशी, कमला, बागमती, राप्ती र नारायणी नदी प्रणालीमा बहाव असामान्य रूपमा बढ्ने अनुमान गरिएको छ।

महाशाखाले नदी किनार र बगर क्षेत्रका बासिन्दालाई राति सुत्दा पनि सतर्क रहन, विद्युत् र संचार उपकरण सुरक्षित स्थानमा राख्न, बालबालिकालाई नदी नजिक नजान दिन र स्थानीय प्रशासनको निर्देशन पालना गर्न आग्रह गरेको छ।

स्थानीय तहहरूलाई पूर्वसूचना प्रणाली सक्रिय गर्न, नदी किनारका नागरिक सुरक्षा समूहहरू तत्पर राख्न तथा जोखिम क्षेत्रका स्कूल र सार्वजनिक स्थलहरूमा अस्थायी आश्रयस्थल तयार गर्न पनि सुझाव दिइएको छ।

भारतको पूर्वी सागर क्षेत्रमा उत्पन्न ‘मोन्था चक्रवात’ हाल नेपालतर्फ सर्दैछ। यसले दक्षिण–पूर्वी नेपालमा भारी वर्षा र उत्तरपूर्वी हिमाली क्षेत्रमा हिमपात ल्याउने सम्भावना मौसमविद्हरूले बताएका छन्। यसका कारण पूर्वी पहाडी र तराई जिल्लाहरूमा नदी तथा खोल्सामा आकस्मिक बाढी र पहिरोको जोखिम उच्च भएको छ।

गत वर्षको यसै समयमा आएको समान चक्रवातका कारण झापा र सुनसरीमा ठूलो जनधनको क्षति भएको स्मरण गर्दै, यस वर्ष समयमै सतर्कता अपनाउन विज्ञहरूले सुझाव दिएका छन्।

बाढी पूर्वानुमान महाशाखाले नागरिकहरूलाई आजदेखि शनिबारसम्म उच्च सतर्कता अपनाउन, नदी नजिकका बस्तीहरूमा निरन्तर निगरानी र सूचना आदान–प्रदान गर्न आग्रह गरेको छ। यदि वर्षा लगातार तीव्र रह्यो भने केही नदीहरूमा आकस्मिक बाढी आउँदा जनधनको क्षति हुन सक्ने चेतावनी पनि दिइएको छ।